Η έκφραση προέρχεται από τα Τούρκικα «Fatma Yeni Camide kendini rezil etti» και σημαίνει «Η Φατμέ έγινε ρεζίλι στο Γενί Τζαμί».

(Παρεμπιπτόντως, το Γενί Τζαμί είναι σημαντικό μνημείο της περιόδου της Τουρκοκρατίας στη Θεσσαλονίκη και βρίσκεται στην οδό Αρχαιολογικού Μουσείου.)

Στην Τουρκία φράση χρησιμοποιείται για να υπερτονίσει τη δυσάρεστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάποιος όταν ρεζιλεύεται. Στην Ελλάδα όμως είναι συνώνυμο του «χέστηκε η φοράδα στ’ αλώνι», που σημαίνει ότι κάτι είναι άνευς ουσίας και μας είναι παντελώς αδιάφορο.

Συναντάται και ως «Χέστηκε η Φατμέ στο Γιεντί Κουλέ», μόνο και μόνο για να υπάρχει ομοιοκαταληξία και να είναι πιο εύηχο.

(Παρεμπιπτόντως όμως, το Γιεντί Κουλέ είναι η πασίγνωστη φυλακή στο Επταπύργιο στην παλιά πόλη της Θεσσαλονικής. Και το αν χέστηκε πράγματι εκεί η περιβόητη Φατμέ από το φόβο της δεν μπορούμε να το πιστοποιήσουμε.)

Γεγονός είναι πάντως, ότι ούτε έχουμε μάθει ακόμα αν η Φατμέ ήταν υπαρκτό πρόσωπο ούτε αν όντως χέστηκε και πού. Συμπεραίνουμε όμως ότι το να κάνει κάποιος τα κακάκια του μέσα σε ένα τέμενος δεν ήταν ασυνήθιστο. Καθόλου ασυνήθιστο δεν ήταν πάλι να "τα κάνει" απ' το φόβο του, γι' αυτό και δεν δίνουμε καμία σημασία στο γεγονός.

 

style="text-align: right;">'Aντε... μορφωθήκαμε και σήμερα