Η ενδοοικογενειακή βία, είναι ένα ιδιαίτερο κοινωνικό φαινόμενο το οποίο συχνά αποσιωπάται καθώς καταγγέλλεται σπάνια ενώ λίγες είναι οι φορές που θα πάρει τον «δρόμο» της δικαιοσύνης.

Σύμφωνα με τους Fawcett, Featherstone, Hearn και Toft, η βία συνυπάρχει με την ανθρώπινη υπόσταση και ιστορικά εμμένει σε κάθε μορφή κοινωνίας, σε κάθε πολιτισμό και κάθε κοινωνική τάξη. Ενυπάρχει μέσα στην ίδια την κοινωνική δομή, αλλά παρόλα αυτά κατ΄επανάληψη κρούσματα βίας προκαλούν έκπληξη.

Εκφάνσεις της βίας

Οι εκφάνσεις της βίας παίρνουν διάφορες μορφές:

Σωματική κακοποίηση

υναισθηματική βία

εκτική βία

εξουαλική βία

αραμέληση

εξουαλική εκμετάλλευση

μπορευματοποίηση θυμάτων

ξίζει να σημειωθεί ότι τα θύματα της βίας είναι κάθε ηλικίας. Από νεογέννητα βρέφη μέχρι ηλικιωμένα άτομα, άνδρες, γυναίκες και παιδιά.

Ερευνητικά δεδομένα

να εύλογο ερώτημα που τίθεται στην περίπτωση της κακοποίησης είναι «Τι είναι αυτό που εμποδίζει κάποιον να καταγγείλει ένα κακοποιητικό γεγονός»; Ερευνητικά δεδομένα έχουν δείξει ότι γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση, αποσιωπούν το γεγονός καθώς η ίδια η βία, αποτελεί συχνά αιτία «εξοστρακισμού» των ίδιων των γυναικών από την κοινωνική ζωή. Όταν αυτό συμβαίνει δε, σε οικογένειες που προέρχονται από χαμηλά κοινωνικό-οικονομικά στρώματα ή αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, τότε λειτουργεί ως πολλαπλασιαστικός παράγοντας που συμβάλει στον κοινωνικό αποκλεισμό. Περαιτέρω, όσον αφορά τα χαμηλά κοινωνικό-οικονομικά στρώματα πρέπει να επισημανθεί το εμπόδιο της οικονομικής εξάρτησης της συζύγου, το οποίο προκαλεί ανασφάλεια για την επιβίωση και ως εκ τούτου λειτουργεί εξίσου αποτρεπτικά στην καταγγελία ενός κακοποιητικού γεγονότος.

Παράλληλα, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 70΄ κυριαρχούσε η άποψη ότι η κακοποίηση των παιδιών ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την φτώχεια που βίωνε η οικογένεια. Αντίστοιχα, μελέτες που έγιναν από την πρώτη οργάνωση για την πρόληψη της βίας ενάντια στα παιδιά, ενίσχυσαν αυτή την άποψη «επιρρίπτοντας» ευθύνες στις φτωχές οικογένειες της εργατικής τάξης, αγνοώντας ότι η οικογενειακή βία καθώς και όλες οι μορφές κακοποίησης παιδιών εμφανίζονται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και σε όλους τους πολιτισμούς.

Υποστηρικτικά δίκτυα

ι καταστάσεις κρίσης που παρουσιάζονται μέσα στην οικογένεια εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται περισσότερο στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του άτυπου δικτύου της (συγγενικό-φιλικό περιβάλλον) και λιγότερο με τη μεσολάβηση του επίσημου δικτύου κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτό, οφείλεται τόσο στο αίσθημα της ντροπής που βιώνει το άτομο που κακοποιείται όσο και στην ελλιπή ενημέρωση που υπάρχει σε σχέση με τις υποστηρικτικές δομές που θα μπορούσε να απευθυνθεί.

Ενδεικτικά κάποιες από αυτές είναι:

Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης

έντρα Ψυχικής Υγείας

έντρα Παιδικής Μέριμνας

έντρο Ερευνών για θέματα Ισότητας

οινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων

έντρα Θεραπείας Οικογένειας

αταφύγια/Ξενώνες γυναικών

Εν κατακλείδι

ευθύνη όλων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας αντανακλάται τόσο στο ατομικό όσο και στο κοινοτικό επίπεδο καθώς ο καθένας μπορεί να βρεθεί σε θέση αυτόπτη μάρτυρα βίαιων συμπεριφορών κατά του ατόμου. Για τον λόγο αυτό, οφείλει να είναι ευαισθητοποιημένος, μη έχοντας το αίσθημα του φόβου ώστε να μπορέσει να παρέμβει έγκαιρα και να καταστεί αρωγός στην ουσιαστική λύση του φαινόμενου αυτού και όχι στην διαιώνισή του.

Πηγές:

m>Hearn, Fawcett, Featherstone,Toft, C. (1996) Violence and gender relations: theories and interventions. Sage, London, UK. ISBN 0803976496

m>Βεργέτη, Α. (2009). Κοινωνική Εργασία με Οικογένειες σε κρίση. Αθήνα: Τόπος