*Γράφει ο Γιώργος Πύργαρης

Ένα από σημαντικότερα γεγονότα της ελληνικής επανάστασης του 1821, γεγονός με τεράστια στρατιωτική αλλά και πολιτική σημασία για τα τεκταινόμενα της εποχής, είναι η δολοφονία των Νούτσου και Παλάσκα από άντρες του Ανδρούτσου.

3>Ποιοι ήταν όμως αυτοί οι δύο άντρες;

aption id="attachment_676" align="alignright" width="181"]Γιώργος Πύργαρης Συγγραφέας Γιώργος Πύργαρης - Συγγραφέας, ιστορικός, ερευνητής[/caption]

Ο Χρήστος Παλάσκας καταγόταν από την Ήπειρο και ως νέος είχε πολεμήσει μαζί με τους Σουλιώτες εναντίον του Αλή. Αργότερα μεταπηδώντας στα Επτάνησα, υπηρέτησε στο γαλλικό πυροβολικό. Όταν έφυγε από τα Επτάνησα, εντάχθηκε στο πυροβολικό του Πασά των Ιωαννίνων και με το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης ακολούθησε τον Ομέρ Βρυώνη εναντίον των Ελλήνων, είτε γιατί υποτίμησε την επανάσταση, είτε γιατί φοβόταν για την οικογένειά του που είχε μείνει στην Ήπειρο.

Στη Λειβαδιά όμως συνειδητοποιεί το λάθος του και αρχίζει η μεταστροφή του. Ενώ οι πολιορκημένοι Λειβαδίτες στο κάστρο ανοίγουν την καστρόπορτα στους απεσταλμένους του Ομέρ Βρυώνη για να συζητήσουν για παράδοση, ο Παλάσκας που ήταν μεταξύ των απεσταλμένων του Ομέρ, τους κάνει νόημα με τα φρύδια να μη δεχτούν και έτσι τους σώζει από ανθρωποσφαγή.

[caption id="attachment_1707" align="aligncenter" width="365"] Χρήστος Παλάσκας σε λιθογραφία του 1860[/caption]

Τελικά εντάχθηκε στο ελληνικό στρατόπεδο, γεγονός που θεωρήθηκε πλήγμα για τον Ομέρ, ο οποίος πίστευε πως ο Παλάσκας ασκούσε μεγάλη επιρροή σε Έλληνες οπλαρχηγούς. Ήταν τέτοια μάλιστα η μεταστροφή του και η προσφορά του στη Λειβαδιά εκείνες τις δύσκολες ώρες της καθόδου του Ομέρ, που ο ίδιος ο Ανδρούτσος, μας λέει ο Γεωργαντάς στα απομνημονεύματά του, τον έστειλε στην επαρχιακή επιτροπή που έδρευε στην Αράχωβα, με το εξής σημείωμα: ‘’Να του κάμουν τας μεγαλυτέρας περιποιήσεις και να του προσφέρουν ακόμη και εν ξίφος, τα οποία και εξετελέσθησαν’’. Ο Λάππας επίσης αναφέρει, πως ο Παλάσκας είχε ειδοποιήσει τον Ανδρούτσο στη Γραβιά για τα σχέδια του Ομέρ.

[caption id="attachment_1708" align="aligncenter" width="382"] Αλέξανδρος Νούτσος[/caption]

Ο Νούτσος επίσης, δεν ήταν τυχαίος. Πολύ μορφωμένος, γόνος τραπεζίτη των Ιωαννίνων, ένας από τους κύριους και πιο έμπιστους συμβούλους του Αλή Πασά. Βοήθησε πολύ το ελληνικό στοιχείο της περιοχής, ιδρύοντας συνάμα και σαράντα ελληνικά σχολεία. Σε δεδομένη στιγμή που ο Αλής ήταν δυσαρεστημένος με τον Ανδρούτσο, ο Νούτσος επενέβη και του έσωσε τη ζωή.

Στην αρχή της επανάστασης κράτησε επαμφοτερίζουσα στάση, συνεργαζόμενος κάποιες φορές με τους Τούρκους. Ανέλαβε δράση, ώστε να συνδέσει την ελληνική επανάσταση με τον Αλή Πασά, ο οποίος ήθελε να γίνει αρχηγός της ενάντια στον Σουλτάνο. Με την πτώση όμως του Αλή όλα αυτά τα σχέδια ναυάγησαν και ο Νούτσος αρχίζει να υπηρετεί την ελληνική επανάσταση, από το κυβερνητικό στρατόπεδο μιας και γνώριζε τον Κωλέττη από την αυλή των Ιωαννίνων.

Ο Νούτσος ήταν ικανός άντρας με μεγάλες διπλωματικές ικανότητες και πιθανόν, μελλοντικός πολιτικός αντίζηλος του Κωλέττη. Την άνοιξη όμως του 1822 δρα χωρίς περίσκεψη. Τρώει το δόλωμα των Μαυροκορδάτου-Κωλέττη και πηγαίνει στη Δρακοσπηλιά με χαρτί της κυβέρνησης, ώστε να αντικαταστήσει πολιτικά και στρατιωτικά τον Οδυσσέα.

Αν γνώριζε πραγματικά τι σήμαινε αυτό για έναν οπλαρχηγό της εποχής -πολύ περισσότερο για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο - δε θα τολμούσε να πλησιάσει ούτε σε ακτίνα διακοσίων χιλιομέτρων έχοντας τέτοια πρόθεση. Όμως ο Νούτσος μαζί με τον Παλάσκα δυστυχώς πήγαν, συνοδευόμενοι από εβδομήντα στρατιώτες, ενεργοποιώντας έτσι ένα γεγονός που καθόρισε, όχι μόνο την τύχη του Ανδρούτσου στη συνέχεια, αλλά ίσως και την τύχη της ίδιας της ελληνικής επανάστασης.

Ο Ανδρούτσος την εποχή εκείνη ήταν ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός της Στερεάς στη συνείδηση του λαού, των στρατιωτικών της Ρούμελης, αλλά και των Τούρκων. Η δύναμή του στη συνείδηση όλων ήταν τέτοια, που η προσωπικότητά του αποτελούσε απειλή για τους πολιτικούς της εποχής, ιδιαίτερα για τον Μαυροκορδάτο και τον Κωλέττη, ο οποίος ήξερε την προσωπικότητα και τις δυνατότητές του από την αυλή του Αλή Πασά και σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη… ‘’δεν μπορούσε να τον παίξει αυτόν ο Κωλέττης…’’.

2>Συνεχίζεται...

m>*Ο Γιώργος Πύργαρης είναι συγγραφέας, ιστορικός, ερευνητής. Επικοινωνήστε μαζί του στο https://www.facebook.com/profile.php?id=1072712774