‘Ολοι έχουμε ακούσει τη φράση αστυνομία πήρε δρακόντεια μέτρα για να αποτρέψει επεισόδια, για να προστατεύσει κάποιον κ.λπ. κ.λπ.

Τι είναι όμως αυτά τα δρακόντεια μέτρα; Και γιατί λέμε έτσι τα αυστηρά ή σκληρά μέτρα; Kαι ποιος ήταν ο Δράκων που τους έδωσε το όνομά του;

Aς τα δούμε λίγο για να μαθαίνουμε και να ξέρουμε τι λέμε:

Ο Δράκων ήταν τύραννος, αλλά και ο πρώτος ο οποίος κατέγραψε τους νόμους στην Αρχαία Αθήνα με εντολή των Αθηναίων. Αν και συνήθως αναφέρεται ως ο πρώτος νομοθέτης των Αθηνών, πριν από αυτόν, έξι άρχοντες ονομαζόμενοι Θεσμοθέτες, θεσμοθετούσαν άγραφους νόμους από το 683 π.Χ.

Για τον Δράκοντα δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία. Κάποιες αναφορές υπάρχουν μόνο για το θάνατό του που προήλθε από ασφυξία μετά από μια εξαιρετική ομιλία που είχε δώσει στο θέατρο της Αίγινας. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, το ενθουσιώδες κοινό άρχισε να ρίχνει πάνω του πανωφόρια και άλλα ρούχα ως ένδειξη θαυμασμού και εκτίμησης. Οι υπερβολικές αυτές εκδηλώσεις οδήγησαν στον απροσδόκητο θάνατό του.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι προφορικοί νόμοι ήταν προνόμιο των αριστοκρατών. Αυτό σήμαινε ότι το νομικό σύστημα ήταν άδικο και οι χαμηλότερες τάξεις δεν μπορούσαν να δικαιωθούν εύκολα σε κάθε περίπτωση….

Το 624 π.Χ. οι Αθηναίοι του ανέθεσαν να γράψει τους νόμους που μέχρι τότε ήταν προφορικοί και άλλαζαν ανάλογα με τις διαθέσεις των αριστοκρατών.

Η εφαρμογή λοιπόν ενός γραπτού νομικού κώδικα αυτομάτως θα καταργούσε τους υπάρχοντες «άγραφους» νόμους, με σκοπό τη δικαιότερη εφαρμογή τους για όλες τις κοινωνικές τάξεις.

Το 621 π.Χ. ο Δράκων έγραψε τους κανόνες σε μαρμάρινες πλάκες (κύρβεις), τις οποίες τοποθέτησε στην Αγορά, ώστε να γνωστοποιηθούν σε τουλάχιστον όσους γνώριζαν ανάγνωση ώστε να αντιληφθούν το περιεχόμενό τους.

Οι νόμοι αυτοί ήταν πολύ αυστηροί και από τότε η έκφραση «Δρακόντειοι νόμοι» είναι συνώνυμη με τους ιδιαίτερα αυστηρούς νόμους. Αντίστοιχα «Δρακόντεια μέτρα» ονομάζονται τα αυστηρά μέτρα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πλούταρχος είπε ότι οι νόμοι του Δράκοντα γράφτηκαν με αίμα, όχι με μελάνι.

Οι τιμωρίες ήταν ιδιαίτερα σκληρές, με ασήμαντα αδικήματα, όπως η κλοπή ενός μήλου ή ακόμη και η τεμπελιά να τιμωρούνται με θάνατο.

Οι νόμοι του Δράκοντα αντικαταστάθηκαν με τη νομοθεσία του Σόλωνα μετά το 594 π.Χ.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν τώρα ότι τα Δρακόντεια μέτρα είναι μέτρα αυστηρότατα, η παραβίαση των οποίων επισείει τον κίνδυνο βαρύτατων ποινών.