Αντώνης Ελευθεριάδης

Το πρώτο αντικείμενο αγάπης για το παιδί είναι η μητέρα όπως αναφέρει και ο Sigmund Freud. Το παιδί συγχέεται µε την µητέρα του σύµφωνα µε τον Seltzer J. A γιατί ακόµη δεν έχει διαµορφώσει το δικό του Εγώ. Η σχέση μητέρας-παιδιού αποτελεί κυρίαρχο αντικείμενο ψυχανάλυσης, παιδαγωγικών συνεδρίων, εκπαιδευτικών βιβλίων και όχι μόνο. Λατρεύουμε να μισούμε την μητέρα μας και να αποδίδουμε σε αυτήν όλα μας τα λάθη. Έχουμε εξιδανικεύσει τόσο τον ρόλο που κανείς άνθρωπός δεν μπορεί να ανταποκριθεί.

Οι ιδιότητες της μητέρας όπως της προστατευτικότητας και της συναισθηματικής εγγύτητας αλλά και η ταύτισή της με την οικογένεια και την αρμονική κοινωνική συμβίωση πολλές φορές έχουν εργαλειοποιηθεί πολιτικά. Στερεοτυπικά και σεξιστικά θεωρείται ότι μια γυναίκα στην πολιτική θα φέρει και αυτές τις ιδιότητες, ειδικά άμα είναι μητέρα.

Η Merkel έχει παρουσιαστεί αμέτρητες φορές σαν μητέρα του γερμανικού έθνους. Προσεκτική, μετρημένη, συνεπής και πάνω από όλα σεβάσμια. Στην οικονομική κρίση όμως που διακυβευόταν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και στην οικολογική κρίση που απειλείται το παγκόσμιο μας σπίτι η αντίδρασή της είναι φτωχή. Η ευαισθησία κάθε πολιτικού δεν καθορίζεται από τίποτα άλλο πέρα από την πολιτική του ατζέντα. Η ατζέντα όμως καθορίζεται και από την κοινωνική κουλτούρα. Οι Πράσινοι στην Γερμανία δημοσκοπικά αποκτούν σοβαρές πιθανότητες να αναδειχθούν κυβέρνηση. Η ευαισθητοποίηση για την κλιματική κρίση από ζήτημα χαμηλής πολιτικής αποτελεί προτεραιότητα για τον «αναπτυγμένο» κόσμο. Φυσικά το γεγονός ότι η ανάπτυξη αυτού του κόσμου βασίστηκε στην καταστροφή του υπολοίπου και κατ’ επέκταση του πλανήτη δεν είναι ακόμα αντίστοιχα δημοφιλής άποψη γιατί θα σήμαινε και την ανάληψη της αντίστοιχης ευθύνης.

Η ευθύνη μας ξεκινάει από τον μικρόκοσμο μας όμως. Η οικολογική μας συνείδηση καθορίζεται από την συμπεριφορά των οικείων μας, από το πώς αντιμετωπίζουμε τον κόσμο καθημερινά, από το πόσο ορθολογικά χρησιμοποιούμε τους πόρους μας, από τα σκουπίδια που παράγουμε, αν τα ανακυκλώνουμε, από τη χρήση πλαστικού. Επίσης από τα ποια θέματα μας κεντρίζουν το ενδιαφέρον και μας κινητοποιούν. Τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης αφιερώνουν μονίμως χρόνο και πρωτοσέλιδα στις πυρκαγιές στον Αμαζόνιο τα εγχώρια πολύ λιγότερο. Εδώ δεν κρύβεται πολιτική σκοπιμότητα αλλά εμπορική. Τα μέσα θεωρούν έξω ότι το θέμα πουλάει εδώ όχι. Οφείλουμε να δραστηριοποιούμαστε πολιτικά (ενημέρωση, συζητήσεις, διαμαρτυρίες, εκλογές, χορηγίες) με ορίζοντα το μακροπρόθεσμο όφελος και όχι το βραχυπρόθεσμο.

Οι νέες γενεές φαίνεται από έρευνες ότι αντιλαμβάνονται την σημασία της κλιματικής κρίσης και είναι διατεθειμένοι να πράξουν για αυτό. Το Forbes το αποδίδει στο γεγονός ότι είναι γενιές πιο συνειδητοποιημένες κοινωνικά, άνθρωποι αισιόδοξοι μορφωμένοι και πιο έμπειροι με την τεχνολογία, αποδέχονται την διαφορετικότητα και είναι πιο συνετοί οικονομικά και ευαισθητοποιημένοι με την υγεία.

Η παγκόσμια όμως πολιτική ηγεσία δεν εναρμονίζεται πλήρως με αυτήν την διαμορφούμενη τάση. Πρόσφατα η G7 με πρωτοβουλία του Macron λόγω της παγκόσμιας κατακραυγής αποφάσισε να στείλει έκτακτη βοήθεια στην Βραζιλία για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών στον Αμαζόνιο. 20 εκατομμύρια δολάρια. Τόσο κοστολόγησαν το επείγον της εν λόγω κατάστασης. Λογικό όμως αν κρίνουν ότι την βοήθεια θα την διαχειριστεί ο Jair Messias Bolsonaro που δεν έχει επιδείξει ιδιαίτερη σπουδή στην κατάσβεση των πυρκαγιών τουναντίον όλες του οι κινήσεις μαρτυρούν πολιτική διαχείριση μιας επιθυμούμενης καταστροφής. Προφανώς η μητέρα του, κρίνοντας από το μεσαίο του όνομα, του έμαθε ότι η θεϊκή παρέμβαση είναι αρκετή για την προστασία του πλανήτη.

Συνηθίζουμε να αποκαλούμε το πλανήτη μας σαν Μητέρα Γη και να τον αντιμετωπίζουμε όπως και την μάνα μας. Την θεωρούμε δεδομένη και όποια και αν είναι η συμπεριφορά μας αυτή θα μας συγχωρεθεί. Η αλήθεια είναι ότι μας έχει κακομαθημένους, αλλά οφείλουμε να ωριμάσουμε και να διαπαιδαγωγήσουμε τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας για το πώς θα την αντιμετωπίζουμε.

Μια μάνα πρέπει να βγάζει γιους που αντιμετωπίζουν τις γυναίκες σαν να είναι η μάνα τους, κόρες που να φέρονται σαν μητέρες και κόσμο που να σέβεται τον πλανήτη του.

ΥΓ. Για την τελευταία πρόταση ενδεχομένως να έχω επηρεαστεί από τον κοκαΐνοπότη Freud